In maart 2022 heeft de gemeente Zoetermeer een referendum georganiseerd, op initiatief van de bevolking, naar aanleiding van het besluit van de gemeenteraad over een nieuw afvalbeleid. Bij het referendum stemde 81% van de opgekomen kiesgerechtigden tegen de vraag: Wilt u dat het nieuwe afvalbeleid wordt ingevoerd? De gemeenteraad accepteerde deze uitkomst.
De raad heeft wel behoefte aan inzicht in de wensen en beweegredenen van de bevolking. Daarom heeft de raad het college met een motie verzocht om via de Stadspeiling nader onderzoek te doen naar de wensen van de Zoetermeerders over afvalbeleid.
Daarnaast heeft het Seniorenconvent (een overleg van alle fractievoorzitters) aan de Rekenkamer gevraagd om een evaluatie uit te voeren over het referendum. Naar aanleiding van deze evaluatie, concludeert de Rekenkamer onder andere dat:
De Rekenkamer heeft diverse aanbevelingen geformuleerd aan zowel raad als college. De raad heeft deze overgenomen, m.u.v. het instellen van een vaste referendumcommissie. Ook zal het referendum niet worden ondergebracht in het participatiebeleid.